چشم‌انداز محله‌ها را دگرگون کنیم 

سال‌ها قبل و هنگام ساخت خانه‌های اولیه در محدوده برخی مناطق شرق پایتخت، توجه چندانی به زیرساخت‌های لازم و حتی در مواردی ابتدایی‌ترین نکات در ساخت یک بنا نشده است و حالا همین مسئله برای ساکنان فعلی دردسرساز شده و آنها مجبورند با تخریب و نوسازی خانه‌های قدیمی که مقاومت چندانی در برابر حوادث طبیعی مثل زلزله ندارند، بناهای نو با استحکام بیشتر بسازند. هر چند تعداد خانه‌های فرسوده در مناطق شرق تهران هنوز قابل توجه است و برای بسیاری از اهالی، دیدن این خانه‌های ناایمن اتفاق تازه‌ای نیست و آنها تقریباً در همه روزهایی که از محله‌ها و معابر قدیمی این مناطق عبور می‌کنند با مناظر خانه‌های قدیمی و فرسوده روبه‌رو می‌شوند. البته بناهای نوساز با مناظر چشمنواز هم در گوشه و کنار مناطق شرق تهران دیده می‌شود که متأسفانه تعداد این واحدها نسبت به بناهای قدیمی و فرسوده چشمگیر نیست. بیشتر حرکت‌هایی که پیش از این در خصوص نوسازی املاک فرسوده این مناطق انجام شده، است اغلب توسط صاحبان املاکی بوده که ملک آنها از متراژ بالایی برخوردار بوده و خانه‌هایی که متراژ کمتری دارند، تا به حال کمتر در چرخه نوسازی قرار گرفته‌اند. مگر در مواردی که صاحبان چند ملک با متراژ پایین‌تر، کار تجمیع پلاک‌ها را انجام داده‌اند و در نهایت به جای چند خانه مستقل کوچک، یک مجتمع مسکونی متناسب با اصول شهرسازی امروزی را بنا کرده‌اند. کارشناسان امور شهری هم همین رویکرد را به صاحبان املاک متراژ پایین توصیه می‌کنند. از سوی دیگر، تحول بزرگ و اساسی در این زمینه طبعاً به همت جمعی اهالی بستگی دارد که هریک به سهم خود در بازپیرایی محل سکونتشان اقدام کنند تا مشکل محله‌های قدیمی که محدودیت‌های فراوانی را برای اهالی ایجاد می‌کند، به شکل ریشه‌ای برطرف شود. این اتفاق تا به حال به دلایل مختلف نیفتاده و اقدامات پراکنده‌ای که برخی از شهروندان انجام داده‌اند، تک و توک بناهای نوساز را در کنار انبوه بناهای فرسوده قرار داده و این موضوع باعث شده کهنگی و فرسوده بودن بناهایی که تا به حال مرمت و نوسازی نشده‌اند، بیش از پیش به چشم بیاید و لزوم اقدام جدی در این زمینه را گوشزد کند. البته شهرداری هم از چندی پیش در این زمینه پیشقدم شده و انواع تسهیلات نوسازی را به مالکان بناهای قرار گرفته در بافت‌های فرسوده برای نوسازی ارائه می‌دهد. انواع تسهیلات از میزان متفاوتی برخوردار است و تقریباً برای تمام املاکی که به نوعی در محدوده بافت فرسوده قرار گرفته‌اند، به تناسب اولویت‌های سه‌گانه‌ای که بنا بر میزان فرسودگی املاک تعیین شده است، تسهیلاتی تعلق می‌گیرد. بنابر این، اکنون تحول اساسی در این زمینه، به همت مالکان املاک قرار گرفته در بافت‌های فرسوده بستگی دارد که با استفاده از انواع تسهیلاتی که شهرداری در این خصوص ارائه می‌دهد، بتوانند املاک خود را نوسازی و چهره عمومی برخی محله‌ها را از حالت فرسودگی کنونی دگرگون کنند.